HEYBET BABA DAĞI

Heybet Dağı Kovancılar İlçe merkezinin 2 km kadar kuzeybatısında yer almaktadır. İlçe merkezine en yakın dağlardan olup tamamen ağaçsızdır, zirve kısmı düz bir çizgi halinde kayalıklardan oluşmuştur. Bu taşlık alan doğu batı istikametinde uzanmakta olup yaklaşık 800 metredir.

Dağın zirvesinde batı kısmının bittiği noktada Elazığ - Kovancılar karayolundan çıplak gözle görülebilen su kemeri ve köprüye benzeyen bir delik vardır. Bu delikten dağın arka tarafında kalan gökyüzü görülebilmektedir. Dağın üst kısmında kayanın oyulmasıyla oluştuğu düşünülen 3x7 metre ölçülerinde bir su sarnıcı, içinde kimin meftun olduğu kesin olarak tespit edilemeyen ama Heybet Babaya atfedilen bir kabir ile küçük çaplı bir yerleşim olduğunu düşündüren harabeler bulunmaktadır.

TARİHİ ESERLERİMİZ

SEKRAT HÖYÜĞÜ

I.Derece Arkeolojik Sit Alanı olan höyük Çınaz(Saraybahçe) Köyü, Sekrat Mevkiindedir. Palu-Kovancılar karayolunun takribi 2 km.sine düşen küçük bir höyük olup üzerindeki mezar taşlarından mezarlık olarak da kullanıldığı anlaşılmaktadır. Yüksekliği 30 m, toplam alanı takribi 10,000 m2’dir. Çınaz (Sekarat) köyünün yaklaşık 500 m güneybatısındadır. Doğu eteğinde 1/5 nispetinde yarılmıştır. Doğu yamaçta solda 4 x 5m.lik bir kaçak kazı çukuru vardır. Höyüğün güney ve batı yamacının (Palu'ya bakan yamaç) eski mezarlık olarak kullanıldığı eski mezar taşlarından anlaşılmaktadır. Çanak çömlek buluntuları Geç Kalkolitik ya da İ.T.Ç.na çıkmaktadır. Hasan BAHAR,VI. Araştırma Sonuçlan Toplantısında bu höyüğün 150x 100x25 m boyutlarında olduğunu, höyükte yüzeyden toplanan en eski keramik parçasının Halaftipi olduğunu, Obei tipi parçalar ile M.Ö. III ve II. bin yıl malzemesi de çıktığını yazmaktadır.

TAŞ ÇANAK (TOTİK) LAHİT MEZAR

Kovancılar Taş çanak Köyün güneyinde bir tepelik alanda bulunmaktadır. Acemlerin yaşadığı ve geçmişi yaklaşık 500-600 yıl öncesine dayanmakta olduğu söylenmektedir

HOŞMAT (ÇAKIRKAŞ) KİLİSESİ
Elazığ İli Kovancılar İlçesi Hoşmat (Çakırkaş) beldesinin köyünün Çalgısar dağı denilen mevkide Hoşmat Yukarı Mahallede bulunmaktadır. Ortaçağ döneminde yapıldığı sanılmaktadır. Kilise büyük ölçüde ortadan yok olmuş olup sadece Bazilika kısmı tepede toprağa gömülü olarak ayaktadır. Duvarlar, horasan harcı, kare kırmızı kiremit tuğla ve taş dolgu ile yapılmıştır. Kilise büyük ölçüde tahribat görmüş olup ortadaki Bazilika kısmı sadece bugün toprağa gömülü olarak ayakta bulunmaktadır. Yuvarlak kubbe tabanda çökmüş olup çöken parçalar büyük blokaj halinde toprağa saplanmış durumdadır. Boş tavan kubbe ile dolgu toprak arası yaklaşık 8 m olup dolgu toprağın da tabana doğru en az 4 m olduğu sanılmaktadır. Kilisenin ayakta kalan kısmında kubbeli ana bölümde dört duvar kavislikemerlerle birbirine bağlanmıştır. Doğu bitişikteise kavis bir hol bulunmaktadır. Duvar sıvaları sadece bu kısımda nispeten korunmuştur. Esas giriş kapısının batıda olduğu söylenmektedir. (Bugün yoktur.) Duvarlar horasan harcı, kare kiremit kırmızısı tuğla ve taş dolgulardan inşaat malzemesiyle yapılmıştır. Kilisenin güney tarafında yaklaşık 250 m. kadar bir uzunlukta alanda kimilerinin bir kenarı hafif kavisli, uzun dikdörtgen prizması biçiminde yontulu ama işlemesiz taşlar serpilmiştir ki bunların mezar taşları olduğu yöre sakinlerince ifade edilmektedir. Aynı taşlar güneyalanda da 20 m kadar uzunlukta bir alanda yayılmıştır.

İBRAHİM BEY SARAYI

Elazığ İli Sekrat (Yazıbaşı) köyünde bulunan Saray Osmanlılar zamanında 1917-1918 yıllarında bir ermeni beyi tarafından yaptırılmıştır. Sekarat köyünün güneydoğusunda, takribi 1l0x120 m2' lik bir alanda İbrahim Paşa Saray Kompleksinin yapı kalıntıları mevcuttur. Sadece güneyde 8x8 m.lik anıtsal giriş kapısı ayakta durmaktadır. Sekrat Höyüğün takribi 200-220 m kuzeydoğusuna düşmektedir. Sekrat (Yazıbaşı) köyünün güneydoğusunda takribi 110 x 120 m2’lik bir alanda bulunan İbrahim Paşa Sarayı-Konağı kompleksi bugün kalıntılar halindedir. SekratHöyük'ün kuzeydoğusunda ve 200-230 m uzaklıktadır. Güneyinde 8 x 8 m boyutlarında anıtsal kapısı bugün sağlam olarak vardır. Palu Kalesi bu taşınmazın 8- 10 km güneydoğusuna düşmekte ve buradan görünmektedir. Taşınmazın güney yamacında düzgün kesme taşlar ve bunun da hemen eteğinde 2 m çapında kuyu ve çevresi şekilsiz taşlardandır. Tuvalet eklentisi olduğu söylenmektedir. Kalıntılar taşınmazın doğu yamacında da sürmektedir. Taşınmazın doğu-batı yönünde 20. metrede düzgün kesme taşlardan yapıldığı görülen dikdörtgen prizma havuz yeri vardır (6 x 6 m). Bunun batısında30 cm çapında iki sütun ise, kalıntı-toprağa gömülü durmaktadır. Taşınmazın kuzeybatısında 13 X 10 malanda yine çevresi düzgün kesme taşlardan örülü havuz olduğu söylenen kalıntı vardır. Bunun kuzeyinde toprağa saplı 4 x 4 m payesi kalmış iki sütun vardır. Bu sütunlardan biri kuzey uçta bir yerde toprağa gömülü olarak bulunmaktadır. (Yük: 150 cm. çap: 40 cm.)